Zeewier kweek is misschien wel goed, maar als bio-energie-bron is zeewier geen oplossing voor onze olie-verslaving.

Tien dagen geleden kwam stichting Natuur en Milieu met een persbericht over Zeewier. Zeewier zou een grote potentie hebben als bio-energie. Er wordt gesproken over wel 26%  … maar ja, ze bedoelden wel 26% van de totale hoeveelheid biomassa beschikbaar voor energie. Uiteraard volgde het persbericht met een oproep aan het nieuwe kabinet om een groot programma te starten. Lijkt logisch toch in deze tijd. Haha, ik noem dat gewoon lobby. 

Nu ben ik absoluut niet tegen kweek van zeewier (of algen) in de Noordzee. Al onze fosfaten en andere micro-nutrienten die we weglekken via de grote rivieren kunnen immers prima ingezet worden voor kweek en teelt van deze plantjes onder water. De groene dominee in mij zegt me wel dat deze plantjes dan alleen als humaan eten of diervoer ingezet moeten worden. Ik ben geen voorstander van biobrandstoffen en bio-energie op basis van bijvoorbeeld hout uit bossen of op basis van gekweekte plantaardige materialen. En gras kan je echt beter in een koe stoppen

Planten puur en alleen gebruiken voor wat energie (warmte of electra) lijkt een mooie richting, klinkt sympathiek, maar is echt een onzalige gedachte. Groei en verbranding is een korte-C cyclus proces dus zorgt niet voor (extra) verwarming van de aarde. Mooi toch? Maar het is uitstel van executie zolang we nog aan het fossiel-infuus liggen, en het hele biobrandstof-proces kost in de praktijk ook nog eens fossiele energie.  Bomen verbranden uit Amerika lijkt dus duurzaam, maar ik zit helemaal op de lijn van Martijn Katan, subsidiëren hiervan is een ‘beetje dom’. Subsidiëren van zeewier t.b.v. energie is net zo dom.

Mijn argumenten om ‘tegen’ biomassa-energie te zijn gaan veel verder dan alleen a) wier zou alleen ingezet moeten worden t.b.v. food en feed, b) sluiten van mineralen kringlopen is ecologisch een goed idee, en c) dat er netto met biomassaverbranding geen probleem wordt opgelost. Neen, we zullen onze energieverslaving en afkicken ervan in heel andere hoeken moeten zoeken.

Bijna 1/4 van al onze fossiele netto energie verbruik zit verstopt in gewoon ‘transport’ (auto’s, vliegtuigen, schepen), en deze vorm van gebruik zorgt voor vooral heel veel warmte voor de engeltjes, restwarmte dus. Dan gebruiken we tevens 1/4 van gas en olie om onze huizen en gebouwen te verwarmen. Ook doodzonde, aangezien er restwarmte is. En dan gebruikt de zware industrie vooral ook heel veel fossiel. Hoogovens bijvoorbeeld gebruikt 1% van alle energie in Nederland! Vergis je niet hoeveel energie olie-raffinage tot benzine kost, of de productie van plastics (overigens wel een goede toepassing van aardolie).

Hendrik Kaput’s plaat klopt daarom “tax op fossiel en Schiphol sluiten”, een vreselijk onaangename boodschap. Aangezien we onze kop graag in het zand steken is deze boodschap dus ook niet reëel in de praktijk. Transport is een loei grote CO2 bron. En verbanden van benzine in een auto is dan ook erg zonde, inzetten op elektrificatie van transport systemen is overigens wel een goede zet.

Als we beter kijken naar de energiebalans, dan valt er nog iets op. Ruwweg 1/3 van alle bruto energie uit olie/gas/steenkool is gewoonweg verlies. Verlies in de vorm van ‘afvalwarmte’. 1/6 van alle olie/gas/steenkool wordt energetisch omgezet in warm-water (en geloosd in de rivieren of aan de engeltjes gegeven). En aan de andere kant verbranden we bewust olie/gas/steenkool om huizen warm te maken.  Warmte als verlies (30%!) en tevens fossiel inzetten om warmte te maken! Ook dat is waanzin natuurlijk.

Neen, waar we echt grote stappen kunnen maken, is om al deze restwarmtebronnen in te gaan zetten (door de ontwikkeling van industriële warmtepompen, door de inzet van warmte accu’s, door warmtegebruikers te koppelen met warmteproducenten in bijvoorbeeld slimme agro-businesss parken). Zet daarom kassen naast data-centers, gebruik de warmte van WKC om digistaat te hygieniseren en drogen. Gebruik de grote WKC’s om groente en fruit stukjes te drogen (of algen en wier). Bevorder de inzet van warmtepompen thuis en bij kantoren, desnoods met subsidie.

Zal Stichting Natuur & Milieu mee kunnen gaan pleiten voor een Nationaal programma Hergebruik van Restwarmte? Dat lijkt me pas zinvol.

Poep/mest fermenteren tot CH4 is wat mij betreft ook prima overigens. Als 50% van de varkenshouders morgen dit proces omarmt kunnen we a) 25% van alle huishoudens in Nederland duurzame energie schenken, en b) kan digistaat (fosfaat en nitraatrijk, we hebben er teveel van in Nederland) geëxporteerd worden naar de rest van Europa waardoor er minder kunstmest nodig is (#saveourchildren).

Algen en wieren zijn als brandstof alleen inzetbaar als we het water eerst verwijderen. Water verdampen kost 2200 kJ per kg water. Zonde. En als je al gedroogde algen en wieren hebt, zet deze dan in als eten en niet in als energie. Volgens het Technische Weekblad (het vakblad van ir’s, ik vertrouw deze bron), kan op termijn 5% uit biomassa komen. Dus Natuur en Milieu wilt een wier programma dat misschien 26% van de bio-energie levert, orde grootte 1% dus. Lijkt me niet echt zinvol om daarvoor te pleiten.

Nee, beter nog het aantal windmolens verdubbelen (fraai is het niet), en verplichten we elkaar dat we allemaal 10 m2 aan zonnepanelen aanschaffen, gaan we varkensboeren helpen om nog meer WKC neer te zetten, en komt er een programma om de grootschalig inzet van warmtepompen bevorderen. En by the way, stop dan ook gelijk de subsidie op hout en kolen, sluit ook maar gelijk enkele kolencentrale’s. En als we toch bezig zijn bevorder koken op inductie thuis. Aardgas inzetten om de piepers de koken is ook niet zo fraai. Kom met een warmtepomp-voor-huishoudens programma, en ga door met isolatie van huizen en kantoren. etc. etc.

Ter afsluiting. De werkelijke uitdaging ligt natuurlijk vooral ook in ‘minder mensen, dus minder kinderen’, dat we niet zo oud moeten worden en dat we gaan consuminderen. Dat minder vlees-eten verstandig is begint tot ons door te dingen, en dat we vooral minder moeten gaan autorijden, en vooral veel minder vliegen is ook wel bekend (maar hoe dan?). Dat we langer gaan doen met onze spulletjes, minder voedsel verspillen, onze huizen beter isoleren en een trui aandoen is ook logisch. Ook is het goed dat gloeilampen verboden zijn. Kortom, een veelvoud van dit soort kleine acties. Niet echt sexy dat snap ik.

En beste Stichting Natuur en Milieu, wat doet u eigenlijk zelf? #doen in de praktijk zorgt voor verandering. Niet nog meer papieren-onderzoek of communicatie. Met nog meer agenderen en bloggen komen we al helemaal nergens. Willen we echt iets #doen, dan zijn grote echte investeringen in de reëel economie (technologie!) nodig, maar vooral een aanpassing van ons gedrag door bijvoorbeeld extra belastingen op slecht milieu-onvriendelijk gedrag of technologie. Veel te doen. Vooralsnog lopen we achter met onze schamele 7%.