Cascadering, Duurzaamheid en Kringlopen (2) – biocascadering
Na het algemene eerste stukje in deze nieuwe serie, nu maar wat meer diepgang. Sinds ik in de voeding zit gebruik ik een heel simpel model om te bepalen of een bepaalde innovatie 'goed' of 'fout' is. Ik kijk namelijk niet altijd naar de economische haalbaarheid. De economische haalbaarheid van een 'duurzaamheids' innovatie kan aan alle kanten vertroebeld zijn door subsidie, door belastingmaatregelen of andere financiële factoren die onduurzaamgedrag juist promoten. Neen, onderstaande cascaderings-model, geeft een denkrichting aan die meer ingegeven wordt door verduurzaming. Wat mij betreft is dit model een belangrijk model dat tevens richting geeft in onze maatschappelijke transitie naar de 6e kondratief cyclus.
Het werk simpel:
Als je deze piramide bekijkt, dan snap je gelijk waarom ik werkelijke niets zie in biobrandstofen (zie discussie op Foodlog). Waarom zouden we fosfaat (fertilizer) met energie (fuel) en goede landbouwgrond omzetten in voedsel, om vervolgens voedsel (food) weet om te zetten in biobrandstof (fuel). Neen, dat zijn 'oplossingen' die ik niet zie zitten. Toch moet je voorzichtig zijn, er zijn namelijk uitzondering. Het is mogelijk om met zonlicht water om te zetten in waterstof. En waterstof vervolgens met CO2 uit de lucht met een enzym-proces om te zetten in biomethanol (zo wordt het dan genoemd). Dit lijkt een prima proces. Je gebruikt immers de zon, en CO2 uit de korte cyclus. Daar is dus geen 'fertilizer' of 'landbouwgrond' voor nodig.
Een ander voorbeeld. Rundvlees van runderen die 100% op grasland staan. Deze runderen eten een 'groente' (= gras) dat wij mensen niet kunnen verteren. En aangezien natuurlijk grasland niet bemest wordt (behalve door de mest van de runderen) kan je direct 'hoog' in de piramide komen. Niks mis met grass-fed biefstuk dus (al is het voor onze gezondheid niet goed om te vaak rood vlees te eten).
De F-en lijst hierboven is in mijn ogen overigens niet helemaal goed. Zelf zet ik graag nog "Functional Foods' boven Food. Waarom? Stel we hebben een groentereststroom van een groentesnijderij. In de praktijk wordt er nu diervoer (feed) van gemaakt. Zelf zou ik er liever de vezels en micro-nutrienten uithalen om deze vervolgens als voedsel-ingrediënt weer in te zetten. Beter dan houtvezels gebruiken. Kansen ;-)
Waar gaat het debat vaak mis:
1. er wordt te economische gekeken naar verduurzaming terwijl er bijvoorbeeld geen rekening is gehouden met externe kosten. Goed technologische oplossingen worden dan niet geïmplementeerd.
2. er wordt te technisch gekeken naar verduurzaming. Technologische kan er meer dan ecologisch wenselijk is.
Mijn pleidooi is daarom: gebruik dit model als denkrichtig bij het maken van beleid. Verduurzaming mag niet economische stuk gerekend worden. Of nog erger worden overgelaten aan een 'domme' technologie push waarbij verkeerde ecologische keuzes worden gemaakt.
Dit model 'de F-en ladder' lijkt best een beetje op de Ladder van Lansink. De Nederlandse politicus Lansink bedacht dik dertig jaar geleden al een model rondom afval. Bovenaan staat natuurlijk preventie van afval, en onderaan storten/weggooien. Sindsdien wordt dit model gebruik in de afval-sector.
Het werk simpel:
- Probeer zo hoog mogelijk in de piramide te blijven.
- Naar boven geeft meer waardecreatie, naar onder niet.
- Hoe hoger hoe kleiner de volumes.
Als je deze piramide bekijkt, dan snap je gelijk waarom ik werkelijke niets zie in biobrandstofen (zie discussie op Foodlog). Waarom zouden we fosfaat (fertilizer) met energie (fuel) en goede landbouwgrond omzetten in voedsel, om vervolgens voedsel (food) weet om te zetten in biobrandstof (fuel). Neen, dat zijn 'oplossingen' die ik niet zie zitten. Toch moet je voorzichtig zijn, er zijn namelijk uitzondering. Het is mogelijk om met zonlicht water om te zetten in waterstof. En waterstof vervolgens met CO2 uit de lucht met een enzym-proces om te zetten in biomethanol (zo wordt het dan genoemd). Dit lijkt een prima proces. Je gebruikt immers de zon, en CO2 uit de korte cyclus. Daar is dus geen 'fertilizer' of 'landbouwgrond' voor nodig.
Een ander voorbeeld. Rundvlees van runderen die 100% op grasland staan. Deze runderen eten een 'groente' (= gras) dat wij mensen niet kunnen verteren. En aangezien natuurlijk grasland niet bemest wordt (behalve door de mest van de runderen) kan je direct 'hoog' in de piramide komen. Niks mis met grass-fed biefstuk dus (al is het voor onze gezondheid niet goed om te vaak rood vlees te eten).
De F-en lijst hierboven is in mijn ogen overigens niet helemaal goed. Zelf zet ik graag nog "Functional Foods' boven Food. Waarom? Stel we hebben een groentereststroom van een groentesnijderij. In de praktijk wordt er nu diervoer (feed) van gemaakt. Zelf zou ik er liever de vezels en micro-nutrienten uithalen om deze vervolgens als voedsel-ingrediënt weer in te zetten. Beter dan houtvezels gebruiken. Kansen ;-)
Waar gaat het debat vaak mis:
1. er wordt te economische gekeken naar verduurzaming terwijl er bijvoorbeeld geen rekening is gehouden met externe kosten. Goed technologische oplossingen worden dan niet geïmplementeerd.
2. er wordt te technisch gekeken naar verduurzaming. Technologische kan er meer dan ecologisch wenselijk is.
Mijn pleidooi is daarom: gebruik dit model als denkrichtig bij het maken van beleid. Verduurzaming mag niet economische stuk gerekend worden. Of nog erger worden overgelaten aan een 'domme' technologie push waarbij verkeerde ecologische keuzes worden gemaakt.
Dit model 'de F-en ladder' lijkt best een beetje op de Ladder van Lansink. De Nederlandse politicus Lansink bedacht dik dertig jaar geleden al een model rondom afval. Bovenaan staat natuurlijk preventie van afval, en onderaan storten/weggooien. Sindsdien wordt dit model gebruik in de afval-sector.
Aanvulling 3 juni 2012
Oud collega Paul Bartels heeft in 2010 een lezing gegeven met daarin wat aardige voorbeelden en plaatjes. Het overzicht is verder wat holistisch, maar de denkwijze klopt wel. Nu geloof ik meer en meer in bedrijven die DOEN in de praktijk. Aansprekende voorbeelden zijn veel gaver dan wat simpele schema's. Hieronder de slides van Bartels.
Reacties
Een reactie posten