Innovatie-Management : Deel 1 – Kondratiev en Blue Oceans

Super-cycli van Kondratiev
Als we terugkijken naar de laatste 150 jaar zien we dat er verschillende economische periodes zijn geweest. Deze economische periodes vielen meestal samen met technologische doorbraken. Kondratiev (1925) heeft dit fenomeen beschreven, en vandaar dat we tegenwoordig ook spreken over de Kondratiev-cycles. Heel opvallend is, het gegeven dat de laatste cycli steeds korter worden. We zitten nu al een jaar of 25 in een cyclus waarin ICT (digitalisering, computers, internet, mobiele telefonie) de drijvende kracht was. Ik schrijf bewust ‘was’, alle signalen zijn er om te veronderstellen dat we in de transformatie periode zijn aanbeland naar een nieuwe kondratiev cycle. Ik zie overigens wel een relatie tussen ICT en de bankencrisis. Zonder ‘internet’ zouden we nooit zo snel geld getransporteerd kunnen hebben als nu.



Kondratiev laat zien dat ook nieuwe sectoren op termijn een gangbare sectoren worden. Een sector aan het einde van de kondratiev-cyclus zit wordt gekenmerkt door zware concurrentie, faillisementen en fusies. Uiteindelijk blijven er in zo’n sector maar enkele grote partijen over (eventueel omringt door enkele gespecialiseerde niche-players). Voorbeelden zijn de automobiel industrie en de chemie. Ook de ICT is inmiddels een ‘gewone sector’ is geworden.

De hamvraag is, wat de kenmerken zijn van de volgende kondratiev-cyclus (de 6e). Ik heb geen glazen bol, maar verwacht dat de kenmerken zullen zijn “duurzaamheid, het sluiten van grondstof-stromen, electricity based processing and transportation, vers-bewerkt, smarness-from-nature, life-sciences, en What-would-google-do, Samenwerkings netwerken (open innoavtie), mass-individualisation en distributed-processing." **

Het begrip tijdschaal is in dit hoofdstuk ook op zijn plaats. Waar de grotere kondratiev-cycli typisch tientallen jaren groot zijn, zijn er ook kleinere cycli binnen sectoren. De mode heeft een typische cyclustijd van 4 tot 12 maanden, besturingssystemen ongeveer 7-8 jaar en auto’s typisch 4 jaar. Ook individuele producten hebben dus een levenscyclus. Dit wordt de product-life-cycle genoemd (PLC). Straks (Deel 2) meer hierover, nu eerst nog een stukje over de ‘markt’.



Blue Ocean strategy.
De essentie van een Blue ocean is dat elke opkomende markt per definitie eerst klein is (niche) en je ook gunstige marges kan maken (de zg. Blue Ocean). Blue Oceans worden vaak gecreerd doordat er een technologische doorbraak is (denk bijvoorbeeld aan de digitale fotografie). Daarna komen er meerdere aanbieders en wordt er geconcurreerd op prijs, gevolgd door bedrijfsconsolidaties (schaalvergroting). Bedrijven die in het laatste stadium van deze cyclus zitten, zitten in een zg “Red Ocean”.

Zit je in een Red Ocean kan je eigenlijk maar drie dingen doen : (a) operation excellence (=kostenreductie programma’s, SixSigma, ..), (b) schaalvergroting (=overnames) EN (3) neppen (lees met verschillende verpakkingsvarianten komen terwijl je intrinsieke productkwaliteit gelijk blijft). De meeste boeren zitten op dit moment in een Red Ocean. Sommige machinebouwers en softwarebedrijven dreigen ook in de Red Ocean te belanden. De retail zit al helemaal in een 53 miljard grote Red Ocean. Vechten en concurreren!



Wat dan doen om uit een Red Ocean te geraken of te voorkomen dat je er alsnog in komt: het meest beproefde recept heet Innovatie. Innoveren op intrinsieke productkwaliteit en zo zelf een nieuwe (niche) markt creëren (=Blue Ocean). En ja, innoveren dat kost geld! Innoveren is risicovol en vraag vooral veel van de competenties van de medewerkers en leiderschap van het management. Overigens heeft het geen zin om marketing bureau in te huren als je deze Blue Ocean wilt creëren. Markets that don't exist can't be analyzed

Zit je al in een Red Ocean dan kan je dus eigenlijk maar drie dingen doen (a) blijven zitten en blijven vechten voor een paar marginale centen, (b) de grootste worden, of (c) kapot gaan (stilstand is dan achteruitgang). Dit is een harde boodschap, maar er is geen alternatief.

Zelfs autofabrikanten en TV-makers zitten op dit moment in een Red Ocean (LCD was 7 jaar geleden een disruptieve innovatie; het oprekken van de beeldmaat en de prijsverlagingen nu een vorm van optimalisatie). Het is Darwin ten top, that’s life. Nu is er natuurlijk wel nog probleem dat we het woord 'innovatie' zelf ook hebben laten devalueren. We plakken het woord tegenwoord op elke kleine en marginale ontwikkeling of kopieeractie. Als morgen een paprikaverwerker een stoplichtje gaat maken, dan is hij gewoon hoger in de keten aan het komen (zie de opties van de boer) . Dit heeft niets met “innovatie” te maken. Dit noemen we gewoon ontwikkeling of kopieren. Albert Zwijgers heeft het niet voor niets over (1) optimaliseren, (2) restaureren, en (3) innoveren als de drie takken van sport (zie enkele voorbeelden). In deel twee gaan we daarom maar eens kijken naar de verschillende innovatiemogelijkheden in Food.

** sommige mensen zullen wellicht een parallel zien tussen de kondratiev cycle en de piramide van Maslow. Na onze transport en communicatie behoeftes vervult te hebben, hebben we nu als maatschappij meer dan ooit behoefte aan oprecht en authentiek communiceren en hebben we ook oog onze verre toekomst (duurzaam en MV ondernemen).

Nog een kleine aanvulling "randvoorwaarden voor innovatie"

Harold
Onlangs is hier -LinkedIn - Innovatie 2.0 CoT -een vraag gesteld "Innovatie, waarom ook alweer". Daar kwamen veel reactie op. Op zoveel reacties hoop ik ook met deze vraag .... Vanuit de literatuur is bekend ( http://bit.ly/2Kbh3f ) dat er drie noodzakelijke (maar niet afdoende!) randvoorwaarden zijn voor het optreden van innovatie:

Starvation (Tekort) - Een tekort aan resources dwingt je om nieuwe ingangen te vinden. Om zaken op een andere manier te doen.
Pressure (Druk) - zorgt ervoor dat je je wel met het probleem moet gaan bezighouden.
Perspective Shift (verandering van perspectief) - maak het mogelijk om andere patronen en ideeen toe te laten.

Ik ben hier op zoek naar verhalen/ervaringen die gaan over innovatie en waarin de combinatie van deze drie randvoorwaarden een rol spelen. Lijkt mij erg leerzaam.


Dit was deel 1, klik hier voor deel 2 (er komen in totaliteit 9 delen)

Aanvulling 10 augustus 2010
Op linkedin #CoT neemt de discussie De tussenpersoon heeft geen functie meer en we gaan terug naar de ambachten een verrassende wending aan. Hans Konstapel reageert en vraagt mij om mijn mening rondom Kondratiev. Zelf blijkt Hans een alleraardigst document te hebben geschreven over 'cycli'.

Reacties

  1. leuk artikel. herstel even je spelfouten - 'tegenwoord ' (tegenwoordig) en vervult - met een D

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

In het Zonnetje gezet: Het gelijk (in mijn ogen) van Katans mening rondom voedingswetenschappen.

Food inc. en de discussie op Foodlog over ons eetsysteem

stadslandbouw - een leerzaam en illustratief TED filmpje