Uitleg aan mijn oud collega's bij de WUR waar mijn bezwaren liggen

Gisteren sprak ik een oud collega aan de WUR (voor de duidelijkheid: ik ben al 5 jaar zelfstandig ondernemer). Betreffende collega is kundig en vaardig, en vooral open en eerlijk. Ik mag dat wel. Hij zei "Wouter je zegt wel dat je wilt samenwerken, maar er zijn ook best wel wat collega's die dat door je blogs niet meer willen. Je doet immers regelmatig gepeperde uitspraken over de toekomst van DLO (=commercieel onderdeel van de WUR". Daar stond ik dan met mijn mond vol tanden. Inderdaad ben ik van mening dat er grote weeffouten zitten in het 'systeem' WUR, maar tevens erken ik heus wel dat er op individueel niveau talent en kennis zit.

Laat ik nog eens mijn kritiek kort en bondig weergeven:
- de WUR bestaat juridisch organisatorisch niet. WUR is een samenwerking tussen de Wageningen Universiteit (die nu als enige universiteit onder het ministerie van EL&L valt), en een semi-private tak genaamd DLO. Onder stichting DLO valt bijvoorbeeld het LEI, maar ook FBR, Alterrra,
- DLO krijgt bijna 160 miljoen aan gegunde basisfinanciering vanuit het ministerie. Deze basisfinanciering wordt ongeveer verdubbeld met subsidies vanuit de ministeries en Europa. Daarnaast wordt er wat 'bilateraal' werk uitgevoerd. DLO is het agrifood equivalent van TNO.
- Binnen DLO zitten onderdelen die 100% overheidstaken die bij wet zijn vastgelegd. Het Rikilt is daar een voorbeeld van. Dat is prima, Rikilt en RIVM werken intensief samen met VWA (en gaan op termijn fuseren vermoed ik).
- Binnen DLO zitten echter ook onderdelen die 'de vrije markt' bedienen. Voorbeelden zijn LEI, FBR en AFSG. Inzetten van maatschappelijk geld is niet wenselijk. Hier richt ik mijn kritiek op. Vergelijk het met de discussie tussen publieke omroep en de commerciele omroep.
- Ook over Wageningen Universiteit hou ik mijn hart vast. Daar waar zuiver fundamenteel onderzoek wordt gedaan, en die resultaten 100% worden gepubliceerd, daar heb ik geen moeite mee. Zo hoort dat. Je ziet echter dat er ook 'ontwikkeling' en 'innovatie' wordt uitgevoerd, en dat is niet de functie van een universiteit. Daarnaast is inmiddels 40% van de hoogleraren 'bijzonder' en is de betrokkenheid vanuit de grote industrie te groot.

Wat ik denk, is dat mijn oud collega's die op mij mopperen niet het verschil kunnen zien tussen persoonlijk kritiek en tussen kritiek op een organisatie en vooral de rol in de maatschappij van die organisatie. Ik ben zeer zelden persoonlijk gericht tegen Jantje, Pietje, Klaasje of Marietje. En als ik op de man/vrouw kritiek heb, dan probeer ik dat altijd te beargumenteren (meestal speelt er dan iets persoonlijk, of is er sprake van inhoudelijk onkunde). Daarnaast is een discussie over het systeem blijkbaar niet mogelijk, waar is het zelfreinigende vermogen?

Sommige van mijn oud collega's beschouwen ons bedrijf TOP b.v. als concurrent. Zelf zie ik dat niet zo. Maar stel dat dat wel zo is, aan wie ligt dat dan? Zou het zo kunnen zijn dat een semi-overheidsorganisatie zich terughoudend zou moeten opstellen op de (private) markt? En zeker als het gaat om bedrijfsprojecten zonder maatschappelijk belang. Ik noem een paar onderwerpen die in mijn ogen niet thuishoren bij een overheidsorganisatie:
- het ontwerp van nieuwe stallen voor varkens.
- het doen van consumentenonderzoek aan commerciële producten.
- het bepalen van de houdbaarheid van tomaten.
- het bedenken en ontwerpen van voedsel (de receptuur en de verpakking).
- het opschalen en bouwen van nieuwe productietechnieken (labschaal is twijfel geval).
- etc. etc.

Deze activiteiten kunnen prima door private organisaties worden uitgevoerd. De overheid zou zich daarop moeten terugtrekken. De markt kan dit prima zelf doen, er zijn tientallen private onderzoeksbedrijven en gun deze organisaties hun markt. Mijn advies aan mijn lezers. Lees nog eens het rapport "Markt en Overheid" van Job Cohen van tien jaar geleden.