Nederland als groot agrobusiness park: meer productie van AGF, kringlopen sluiten en het diervriendelijkst
De duurzame conventionele varkensboerderij van mijn geadopteerde ondernemer.
Twee weken geleden ben ik bij mijn geadopteerde veehouder geweest (wie volgt mijn voorbeeld?). Het was bij Annechien een fantastische dag. Veel respect op de manier hoe ze met haar beesten omgaat. Het is een behoorlijk geintegreerd bedrijf waar de fokzeugen en de vleesvarkers in hetzelfde bedrijf zitten. Dit zorgt voor een verlaagde kans op dierenziekte; maar vooral belangrijk is dat er vrijwel geen stress is aangezien de biggen niet vervoerd hoeven te worden.. Annechien heeft zg comfort stallen, dat zijn stallen waar veel van de varkens vrij kunnen rondlopen met meer ruimte dan wettelijk nodig is (een ster vd dierenbescherming). Alleen buitenlopen is er niet bij, wat mij betreft is dat ook niet nodig, daar dat alleen maar de risico's op de verspreiding van dierenziektes verhoogd.
Daarnaast kweek ze zelf graan voor haar varkens, en komt een groot gedeelte van het voer (=bierborstel) van een reststroom uit de bierindustrie. Verder heeft Annechien een mestvergistingsinstallatie waarin methaan gemaakt wordt. Met het methaan wordt een WKK centrale gevoed; resultaat is bijna 600 kW energie (85% gaat terug naar het stroomnet) en bijna 700 kW warmte op 80 tot 95oC (o.a. voor de stallen en de verwarming van haar huis; spijtig genoeg is er wel wat warmte over). Kortom Annchien heeft een geïntegreerd modern en duurzaam bedrijf. Kan het beter? Vast wel, en dat is dan ook de uitdaging waar we samen onze tanden in gaan zetten. Stap 1 is om in kaart te brengen hoe de complete massa en nutrientenbalans eruitziet van haar bedrijf. Ook ga ik nog vragen of ik van de zomer een weekje stage mag lopen bij haar. To be continued.
Hoe denken de Nederlanders?
En toch is de houding van de gemiddelde Nederlander rondom de 'intensieve' veehouderij niet al te positief. Afgelopen week kwam daarbij ook nog eens een pamflet, en wel van een paar honderd professoren. Wat ik er zelf -inhoudelijk en vanuit communicatie- van vind, is te lezen op Foodlog. De professoren denken dat de veehouders en vleesindustrie per definitie slecht is. Eigenlijk adviseren ze dat deze sector dus maar afgebouwd moeten worden. Wat gaat er dan gebeuren? Europeanen gaan echt niet minder vlees eten per persoon (misschien op termijn 10-20% minder). Kortom de productie verplaatst -als we dat onzalige voorstel mogen volgen- naar Oost Europa of wellicht zelfs naar Brazilië (lekker goed voor de FoodMiles). En alle goede investeringen dan, die al reeds in de sector zijn gedaan? In Nederland zijn wee echt al best diervriendelijk (al kan het altijd beter), ASG/WUR heeft de laatste jaren alle onderzoeken naar dier en milieuvriendelijke houderijssystemen uitgevoerd. Dus aan kennis ontbreekt het ons niet. En onze havens Rotterdam en Amsterdam zijn ook gewoon lekker dichtbij. In het kader van de foodmiles zouden we het transport van dit soort bulkproducten naar de rest van Europa (via de boot!) prima kunnen beperken door gewoon al dit diervoer gelijk op te laten eten door onze varkens, geiten, koeien en kippen. Kortom alleen maar argumenten om de vee-sector in Nederland te willen blijven houden.
Is dan alles goed of zijn er toch nog wat uitdagingen? Ja natuurlijk zijn er nog uitdagingen.
- we hebben netto nog steeds een mestprobleem. Met name de mest die uitspoelt in de bodem.
- we importeren grootschalig diervoeding en dus fosfaat (waar een tekort van dreigt) en N, K.
- de nederlandse veehouders zijn niet super rijk en de prijzen zijn relatief laag. Dus veel geld om te investeren is er niet. (maar als maatschappij zijn we wel rijk genoeg).
Nu ik een echte varkenshouder heb geadopteerd, ben ik meer dan ooit aan het nadenken over het eetsysteem in Nederland. Ik geloof zelf al een tijdje niet dat we als land alleen maar van diensten kunnen leven. Ook het 'echte' productiewerk zou ik daarom graag behouden in Nederland. De agri-sector speelt daarbij ook op langere termijn een rol, mits we nu een heldere visie neerzetten en beleid daarop gaan maken en volgen. Automatisch krijgen we daar dan ook de agri-food kennis- en innovatiesector bij, met ook plek voor machinebouwerr. En alle deze sectoren kunnen producten blijven exporteren naar de rest van de wereld, wat weer goed is voor onze handel en transport. Wel moeten we samen dan een positieve en geintegreerde toekomstvisie geven. Want alleen positieve visies inspireren, wat is mijn persoonlijke visie? Nederland als een groot geintegreerd agrobusinesspark gaan inrichten, waar voedsel op een duurzame manier wordt gemaakt voor een groot gedeelte van Europa.
Nederland als een groot agrobusinesspark.
Mijn visie is dus: Nederland wordt in de toekomst juist nog meer dan nu de voedingshotspot van Europa. Maar wel een voedingshotspot die nog duurzamer wordt. Nog meer productie? En de prijzen zijn al zo laag, en we hebben al een mestoverschot. Ja, we hebben inderdaad - vind ik- de plicht om de mestkringlopen te gaan sluiten (desnoods door ook een forse extra belasting op kunstmest in te voeren). Maar de oplossing was volgens de professoren toch juist minder vleesproductie? Volgens mij is dat heel erg onverstandig, het leidt alleen maar tot een verplaatsing van de veehouderij naar buiten Nederland. Mijn oplossing is juist om veel meer AGF te gaan verbouwen (ongeveer 50% meer) om de eigen mest overschotten te kunnen absorberen. De AGF-sector is overigens al een eind op weg, maar het kan sneller. En sneller duurzamer is juist iets dat de sector zelf proactief zou kunnen oppakken.
50% meer AGF betekent dat we met een gelijkblijvende veehouderijsector, geen mestoverschot meer hebben. Nederland wordt dan in deze visie eigenlijk een groot agrobusiness park. Alle reststromen uit de voedselverwerkende industrie worden verbruikt, import van kunstmest is niet meer nodig en tevens kunnen we bijna 100 mijoen Eupeanen gaan voeden. Juist deze grootschaligheid biedt ook technologisch en economische perspectieven om een volledige cradle-2-cradle sector te worden. Fantastisch toch? En natuurlijk gaan alle betrokken actoren er voor zorgen dat onze dieren ook in de intensieve veehouderij minimaal op het niveau van een comfortclass zit. Diervriendelijkheid wordt gewoon een randvoorwaarde net zoals voedselveiligheid een randvoorwaarde is, daar praten we ook niet meer over. Dat doen we gewoon. Als tevens alle 8000 varkensboeren ook nog eens per bedrijf 0,5 MW electra maken, dan vergroenen we ook het energie-systeem. (totaal 4000 MW, is 4000x3600x24x357 MJ = 123.033.600.000.000.000 = 123 PetaJoule is ongeveer 10% van onze energiebehoefte in Nederland, en nog groen ook). Alleen maar kansen dus.
Mijn suggesties richting LTO, LNV, PT en de individuele veehouders zijn dan ook:
1- Niet meegaan in de negatief stemming makende sfeer van de 200 professoren en Roos Vonk. Het stuk rammelt inhoudelijk en biedt weinig concrete aanknopingspunten. Als je reageert is dat altijd defensief.
2- Kom met het postieve verhaal. Meer AGF en volledige kringloopsluiting, en diervriendelijk. Kortom Nederland als een groot agrobusinesspark. Maar wees wel realistisch, dit is een 10-15 jaar programma.
3- Geef met zoveel mogelijk voorbeelden aan, dat de dierhouderij als het gaat om diervriendelijkheid haar huiswerk doet, en op de goede weg is. Nederlandse veehouders zijn niet vergelijkbaar met USA mega-stallen. De intensieve veehouderij committeert zich eraan om binnen 10 jaar alle veehouderij systemen minimaal 1 ster vd dierbescherming te laten zijn.
4- Herkenbaarheid van de agri-producten moet op niveau van consumenten sterk worden vergroot. De boercode / kijk of het klopt kan daarbij helpen. Hang de stallen vol met webcams en laat het maar gewoon zien. De uitdaging is om Vion et.al. en de supers te overtuigen. Maar kom wel allemaal ook van je erf af om dit aan je omgeving te laten zien.
5- LTO, ZLOT en de Productschappen ondertekenen een convernant (1) gezamenlijk plicht om de mestkringloop te sluiten, (2) binnen 10 jaar geen kunstmest voor de AGF sector in Nederland. Wat mij betreft wordt dit een addendum op het lopende Verduurzamingsconvenant.
6- Start technologische ontwikkeprogrogammas op rondom (1) mestscheiding en mestopwaardering tot kunstmest, (2) hoe kunnen we fosftaat uit pies en poep halen (van mens en dier). Wel dienen deze projecten gericht op grootschalige demonstraties. Liever geen papier verschuiven, de theoretische kennis is er, nu alleen nog op een goede manier gaan toepassen.
Een paar meer gewaagde suggesties (al staan er hierboven ook wel een paar omstreden voorstellen).
7- De veehouderij sector zou juist kunnen gaan samenwerken met de opkomende bedrijven die vleesvervangers gaan maken. Samen ook in de toekomst ervoor zorgen dat Europa op een duurzame manier eiwitten kan blijven consumeren (als halve paleo aanhanger lijkt me dat wel zo gezond :-) ). Dat is de uitdaging. Veehouderij verplaatsen naar Brazilie of Oost Europa is eigenlijk stof onder het tapijt vegen.
8- Het Canadese systeem binnen Europa introduceren. Melk en vlees (en overige bulkproducten) worden verkocht aan een Board in handen van de oveheid. Deze betaald een kostprijs uit aan de boer. Overschotten zijn er niet in Canada, omdat vraag en aanbod afgestemd wordt door de board, doormiddel van Quota, die ze naargelang de vraag kunnen korten of verruimen.
9- Toch maar het eten van vlees een beetje ontmoedigen (1 dagje minder per week?). Dit kan wellicht door de BTW te verhogen naar 19% (en eventueel netzoals bij Benzine een accijns in te voeren).
10- We gaan per continent bijhouden hoe de P,K,N balans in elkaar zit. Stel Europa importeert veel diervoer (en dus P, K, N) en exporteert weinig voedsel naar Zuid Amerika, dan moeten we Zuid Amerika gaan vergoeden voor deze netto import van 'atomen'. Ook de multinationals zouden aan dit systeem moeten meedoen.
11- i.p.v. suggestie 8, gaan we een electronische schermenhandel invoeren. Een beetje vergelijkbaar met de oude veiling klok.
12- Als we nu algen gaan laten groeien bij rioolwaterzuiveringsinstallaties en deze algen voeren aan gesloten viskwekerijen. De algen eten de P, K, N uit onze poep en plas op. De vissen weer de algen en wij weer de kweekvissen (maar dan wel graag zonder medicijnen!). Dit is dan een win-win We sluiten ook deze kringloop, en we gaan en passant zorgen dat we de overbevissing van de wereldzeeën minimaliseren.
Ik zal maar eindigen met de enige managementregel die ik dagelijks probeer toe te passen: Alles wat je aandacht geeft dat groeit. Zullen we samen aandacht gaan geven aan de visie "Nederland een groot duurzaam Agrobusinesspark"? Ik wordt er al blij van! Adopteer een boer, tuinder of veehouder, zou ik zeggen. En draag tevens een positieve toekomst uit voor deze sector en de toekomst van Nederland. Alleen een positieve visie gaat ervoor zorgen dat we zullen gaan bewegen. Focus op dat wat nu niet goed gaat, zorgt er alleen maar meer voor dat actoren op hun huidige positie blijven zitten (hakken in het zand). En dat is juist niet wat we nodig hebben als we echt ons eetsysteem verder willen gaan verduurzamen. De toekomst kan echt heel mooi zijn.
Aanvulling 16 mei 2010
Enkele slides over fosfaat heb ik op slideshare gezet. Op foodlog komt Jopie met de opmerking dat we juist 20% minder vlees zouden moeten produceren :-) .
Aanvulling 27 mei 2010
Mijn stukje over de fosfaatkringloop is inmiddels op Foodlog geplaatst met de fraaie titel "Zolang we poep en pies wegspoelen, hoeven we ook niet biologisch te eten". Worldmapper is blijft ook interessant. Alle fosfaat data staat verzameld op F4I.
Aanvulling 30 mei 2010
Annechien heeft op het AGD een stukje geschreven over haar confrontatie met Femke Halsema. Ik moet zeggen, dat ook ik vond dat Halsema niet zo sympathiek overkwam. De varkens van Annechien zijn echt wel even gelukkig als 'biologische' varkens. Maar zal Halsma wel eens op een grote biologische boerderij geweest zijn?
Aanvulling 31 Juli 2010.
ViN heeft weer eens de aandacht in NOVA met het rapport "Kiloknallers op hongerdieet". Annechien laat weer eens op een fantastische manier haar boerderij zien. De uitzending is hier te vinden.
Aanvulling 9 juni 2012
Mijn berekening hierboven wellicht een beetje te positief. De energieproductie ligt eerder in de orde grootte van 4-8%. Maar dat is nog steeds veel. Een gemiddelde Nederlander gebruikt ongeveer 6,8kW per persoon x 16.000.000 Nederlanders is 108.800.000 kW = 108800 MW. Varkensboeren kunnen samen 4000 MW maken, kortom 4% van de Nederlandse behoefte. Nu wordt er ook nog 4000 MW aan warmte (warm water) in een WKK gemaakt. Ook daar kan je mooie dingen mee doen. Bijvoorbeeld producten drogen.... Dit is de denklijn bij TOP b.v. ;-) Meer over duurzame energie is hier te vinden.
Twee weken geleden ben ik bij mijn geadopteerde veehouder geweest (wie volgt mijn voorbeeld?). Het was bij Annechien een fantastische dag. Veel respect op de manier hoe ze met haar beesten omgaat. Het is een behoorlijk geintegreerd bedrijf waar de fokzeugen en de vleesvarkers in hetzelfde bedrijf zitten. Dit zorgt voor een verlaagde kans op dierenziekte; maar vooral belangrijk is dat er vrijwel geen stress is aangezien de biggen niet vervoerd hoeven te worden.. Annechien heeft zg comfort stallen, dat zijn stallen waar veel van de varkens vrij kunnen rondlopen met meer ruimte dan wettelijk nodig is (een ster vd dierenbescherming). Alleen buitenlopen is er niet bij, wat mij betreft is dat ook niet nodig, daar dat alleen maar de risico's op de verspreiding van dierenziektes verhoogd.
Daarnaast kweek ze zelf graan voor haar varkens, en komt een groot gedeelte van het voer (=bierborstel) van een reststroom uit de bierindustrie. Verder heeft Annechien een mestvergistingsinstallatie waarin methaan gemaakt wordt. Met het methaan wordt een WKK centrale gevoed; resultaat is bijna 600 kW energie (85% gaat terug naar het stroomnet) en bijna 700 kW warmte op 80 tot 95oC (o.a. voor de stallen en de verwarming van haar huis; spijtig genoeg is er wel wat warmte over). Kortom Annchien heeft een geïntegreerd modern en duurzaam bedrijf. Kan het beter? Vast wel, en dat is dan ook de uitdaging waar we samen onze tanden in gaan zetten. Stap 1 is om in kaart te brengen hoe de complete massa en nutrientenbalans eruitziet van haar bedrijf. Ook ga ik nog vragen of ik van de zomer een weekje stage mag lopen bij haar. To be continued.
Hoe denken de Nederlanders?
En toch is de houding van de gemiddelde Nederlander rondom de 'intensieve' veehouderij niet al te positief. Afgelopen week kwam daarbij ook nog eens een pamflet, en wel van een paar honderd professoren. Wat ik er zelf -inhoudelijk en vanuit communicatie- van vind, is te lezen op Foodlog. De professoren denken dat de veehouders en vleesindustrie per definitie slecht is. Eigenlijk adviseren ze dat deze sector dus maar afgebouwd moeten worden. Wat gaat er dan gebeuren? Europeanen gaan echt niet minder vlees eten per persoon (misschien op termijn 10-20% minder). Kortom de productie verplaatst -als we dat onzalige voorstel mogen volgen- naar Oost Europa of wellicht zelfs naar Brazilië (lekker goed voor de FoodMiles). En alle goede investeringen dan, die al reeds in de sector zijn gedaan? In Nederland zijn wee echt al best diervriendelijk (al kan het altijd beter), ASG/WUR heeft de laatste jaren alle onderzoeken naar dier en milieuvriendelijke houderijssystemen uitgevoerd. Dus aan kennis ontbreekt het ons niet. En onze havens Rotterdam en Amsterdam zijn ook gewoon lekker dichtbij. In het kader van de foodmiles zouden we het transport van dit soort bulkproducten naar de rest van Europa (via de boot!) prima kunnen beperken door gewoon al dit diervoer gelijk op te laten eten door onze varkens, geiten, koeien en kippen. Kortom alleen maar argumenten om de vee-sector in Nederland te willen blijven houden.
Is dan alles goed of zijn er toch nog wat uitdagingen? Ja natuurlijk zijn er nog uitdagingen.
- we hebben netto nog steeds een mestprobleem. Met name de mest die uitspoelt in de bodem.
- we importeren grootschalig diervoeding en dus fosfaat (waar een tekort van dreigt) en N, K.
- de nederlandse veehouders zijn niet super rijk en de prijzen zijn relatief laag. Dus veel geld om te investeren is er niet. (maar als maatschappij zijn we wel rijk genoeg).
Nu ik een echte varkenshouder heb geadopteerd, ben ik meer dan ooit aan het nadenken over het eetsysteem in Nederland. Ik geloof zelf al een tijdje niet dat we als land alleen maar van diensten kunnen leven. Ook het 'echte' productiewerk zou ik daarom graag behouden in Nederland. De agri-sector speelt daarbij ook op langere termijn een rol, mits we nu een heldere visie neerzetten en beleid daarop gaan maken en volgen. Automatisch krijgen we daar dan ook de agri-food kennis- en innovatiesector bij, met ook plek voor machinebouwerr. En alle deze sectoren kunnen producten blijven exporteren naar de rest van de wereld, wat weer goed is voor onze handel en transport. Wel moeten we samen dan een positieve en geintegreerde toekomstvisie geven. Want alleen positieve visies inspireren, wat is mijn persoonlijke visie? Nederland als een groot geintegreerd agrobusinesspark gaan inrichten, waar voedsel op een duurzame manier wordt gemaakt voor een groot gedeelte van Europa.
Nederland als een groot agrobusinesspark.
Mijn visie is dus: Nederland wordt in de toekomst juist nog meer dan nu de voedingshotspot van Europa. Maar wel een voedingshotspot die nog duurzamer wordt. Nog meer productie? En de prijzen zijn al zo laag, en we hebben al een mestoverschot. Ja, we hebben inderdaad - vind ik- de plicht om de mestkringlopen te gaan sluiten (desnoods door ook een forse extra belasting op kunstmest in te voeren). Maar de oplossing was volgens de professoren toch juist minder vleesproductie? Volgens mij is dat heel erg onverstandig, het leidt alleen maar tot een verplaatsing van de veehouderij naar buiten Nederland. Mijn oplossing is juist om veel meer AGF te gaan verbouwen (ongeveer 50% meer) om de eigen mest overschotten te kunnen absorberen. De AGF-sector is overigens al een eind op weg, maar het kan sneller. En sneller duurzamer is juist iets dat de sector zelf proactief zou kunnen oppakken.
50% meer AGF betekent dat we met een gelijkblijvende veehouderijsector, geen mestoverschot meer hebben. Nederland wordt dan in deze visie eigenlijk een groot agrobusiness park. Alle reststromen uit de voedselverwerkende industrie worden verbruikt, import van kunstmest is niet meer nodig en tevens kunnen we bijna 100 mijoen Eupeanen gaan voeden. Juist deze grootschaligheid biedt ook technologisch en economische perspectieven om een volledige cradle-2-cradle sector te worden. Fantastisch toch? En natuurlijk gaan alle betrokken actoren er voor zorgen dat onze dieren ook in de intensieve veehouderij minimaal op het niveau van een comfortclass zit. Diervriendelijkheid wordt gewoon een randvoorwaarde net zoals voedselveiligheid een randvoorwaarde is, daar praten we ook niet meer over. Dat doen we gewoon. Als tevens alle 8000 varkensboeren ook nog eens per bedrijf 0,5 MW electra maken, dan vergroenen we ook het energie-systeem. (totaal 4000 MW, is 4000x3600x24x357 MJ = 123.033.600.000.000.000 = 123 PetaJoule is ongeveer 10% van onze energiebehoefte in Nederland, en nog groen ook). Alleen maar kansen dus.
Mijn suggesties richting LTO, LNV, PT en de individuele veehouders zijn dan ook:
1- Niet meegaan in de negatief stemming makende sfeer van de 200 professoren en Roos Vonk. Het stuk rammelt inhoudelijk en biedt weinig concrete aanknopingspunten. Als je reageert is dat altijd defensief.
2- Kom met het postieve verhaal. Meer AGF en volledige kringloopsluiting, en diervriendelijk. Kortom Nederland als een groot agrobusinesspark. Maar wees wel realistisch, dit is een 10-15 jaar programma.
3- Geef met zoveel mogelijk voorbeelden aan, dat de dierhouderij als het gaat om diervriendelijkheid haar huiswerk doet, en op de goede weg is. Nederlandse veehouders zijn niet vergelijkbaar met USA mega-stallen. De intensieve veehouderij committeert zich eraan om binnen 10 jaar alle veehouderij systemen minimaal 1 ster vd dierbescherming te laten zijn.
4- Herkenbaarheid van de agri-producten moet op niveau van consumenten sterk worden vergroot. De boercode / kijk of het klopt kan daarbij helpen. Hang de stallen vol met webcams en laat het maar gewoon zien. De uitdaging is om Vion et.al. en de supers te overtuigen. Maar kom wel allemaal ook van je erf af om dit aan je omgeving te laten zien.
5- LTO, ZLOT en de Productschappen ondertekenen een convernant (1) gezamenlijk plicht om de mestkringloop te sluiten, (2) binnen 10 jaar geen kunstmest voor de AGF sector in Nederland. Wat mij betreft wordt dit een addendum op het lopende Verduurzamingsconvenant.
6- Start technologische ontwikkeprogrogammas op rondom (1) mestscheiding en mestopwaardering tot kunstmest, (2) hoe kunnen we fosftaat uit pies en poep halen (van mens en dier). Wel dienen deze projecten gericht op grootschalige demonstraties. Liever geen papier verschuiven, de theoretische kennis is er, nu alleen nog op een goede manier gaan toepassen.
Een paar meer gewaagde suggesties (al staan er hierboven ook wel een paar omstreden voorstellen).
7- De veehouderij sector zou juist kunnen gaan samenwerken met de opkomende bedrijven die vleesvervangers gaan maken. Samen ook in de toekomst ervoor zorgen dat Europa op een duurzame manier eiwitten kan blijven consumeren (als halve paleo aanhanger lijkt me dat wel zo gezond :-) ). Dat is de uitdaging. Veehouderij verplaatsen naar Brazilie of Oost Europa is eigenlijk stof onder het tapijt vegen.
8- Het Canadese systeem binnen Europa introduceren. Melk en vlees (en overige bulkproducten) worden verkocht aan een Board in handen van de oveheid. Deze betaald een kostprijs uit aan de boer. Overschotten zijn er niet in Canada, omdat vraag en aanbod afgestemd wordt door de board, doormiddel van Quota, die ze naargelang de vraag kunnen korten of verruimen.
9- Toch maar het eten van vlees een beetje ontmoedigen (1 dagje minder per week?). Dit kan wellicht door de BTW te verhogen naar 19% (en eventueel netzoals bij Benzine een accijns in te voeren).
10- We gaan per continent bijhouden hoe de P,K,N balans in elkaar zit. Stel Europa importeert veel diervoer (en dus P, K, N) en exporteert weinig voedsel naar Zuid Amerika, dan moeten we Zuid Amerika gaan vergoeden voor deze netto import van 'atomen'. Ook de multinationals zouden aan dit systeem moeten meedoen.
11- i.p.v. suggestie 8, gaan we een electronische schermenhandel invoeren. Een beetje vergelijkbaar met de oude veiling klok.
12- Als we nu algen gaan laten groeien bij rioolwaterzuiveringsinstallaties en deze algen voeren aan gesloten viskwekerijen. De algen eten de P, K, N uit onze poep en plas op. De vissen weer de algen en wij weer de kweekvissen (maar dan wel graag zonder medicijnen!). Dit is dan een win-win We sluiten ook deze kringloop, en we gaan en passant zorgen dat we de overbevissing van de wereldzeeën minimaliseren.
Ik zal maar eindigen met de enige managementregel die ik dagelijks probeer toe te passen: Alles wat je aandacht geeft dat groeit. Zullen we samen aandacht gaan geven aan de visie "Nederland een groot duurzaam Agrobusinesspark"? Ik wordt er al blij van! Adopteer een boer, tuinder of veehouder, zou ik zeggen. En draag tevens een positieve toekomst uit voor deze sector en de toekomst van Nederland. Alleen een positieve visie gaat ervoor zorgen dat we zullen gaan bewegen. Focus op dat wat nu niet goed gaat, zorgt er alleen maar meer voor dat actoren op hun huidige positie blijven zitten (hakken in het zand). En dat is juist niet wat we nodig hebben als we echt ons eetsysteem verder willen gaan verduurzamen. De toekomst kan echt heel mooi zijn.
Aanvulling 16 mei 2010
Enkele slides over fosfaat heb ik op slideshare gezet. Op foodlog komt Jopie met de opmerking dat we juist 20% minder vlees zouden moeten produceren :-) .
Aanvulling 27 mei 2010
Mijn stukje over de fosfaatkringloop is inmiddels op Foodlog geplaatst met de fraaie titel "Zolang we poep en pies wegspoelen, hoeven we ook niet biologisch te eten". Worldmapper is blijft ook interessant. Alle fosfaat data staat verzameld op F4I.
Aanvulling 30 mei 2010
Annechien heeft op het AGD een stukje geschreven over haar confrontatie met Femke Halsema. Ik moet zeggen, dat ook ik vond dat Halsema niet zo sympathiek overkwam. De varkens van Annechien zijn echt wel even gelukkig als 'biologische' varkens. Maar zal Halsma wel eens op een grote biologische boerderij geweest zijn?
Aanvulling 31 Juli 2010.
ViN heeft weer eens de aandacht in NOVA met het rapport "Kiloknallers op hongerdieet". Annechien laat weer eens op een fantastische manier haar boerderij zien. De uitzending is hier te vinden.
Aanvulling 9 juni 2012
Mijn berekening hierboven wellicht een beetje te positief. De energieproductie ligt eerder in de orde grootte van 4-8%. Maar dat is nog steeds veel. Een gemiddelde Nederlander gebruikt ongeveer 6,8kW per persoon x 16.000.000 Nederlanders is 108.800.000 kW = 108800 MW. Varkensboeren kunnen samen 4000 MW maken, kortom 4% van de Nederlandse behoefte. Nu wordt er ook nog 4000 MW aan warmte (warm water) in een WKK gemaakt. Ook daar kan je mooie dingen mee doen. Bijvoorbeeld producten drogen.... Dit is de denklijn bij TOP b.v. ;-) Meer over duurzame energie is hier te vinden.
Beste Wouter,
BeantwoordenVerwijderenHet fosfaat-probleem is eigenlijk het fosfor-probleem. Fosfor is geen renewable element, we moeten het doen met de voorraden die we hebben. Verreweg de meeste fosfor wordt gebruikt voor fosfaten voor onze landbouw. Het meeste spoelt weg in rivieren en zeeen, en zie het daar maar weer eens uit te krijgen. Maar de politiek onderkent dit probleem niet of zeer slecht. En dit terwijl fosfor cruciaal is voor het leven op aarde, het zit notabene in ons DNA. Als het zo doorgaat hebben we over 150 jaar een zeer groot probleem.
Hoe krijg je dit probleem beter op de agenda van overheden zodat er funding beschikbaar komt om dit probleem eens serieus aan te pakken?
Ik ken mensen die zeer begaan zijn met dit probleem, maar steeds tegen een muur oplopen op het moment dat ze funding proberen te krijgen. Dit probleem heeft een te lage prioriteit. Wellicht moet er een clubje worden opgezet die dit probleem wil aanpakken.
Ben benieuwd naar jouw mening.
Mvg,
Harm Dijkstra
@ Harm, je hebt helemaal gelijk natuurlijk gaat het om fosfor. In mijn artikel op Foodlog maak ik dat onderscheid wel duidelijk.
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.foodlog.nl/debat/bericht/zolang_we_poep_en_pies_wegspoelen_hoeven_we_ook_niet_biologisch_te_eten/#reacties
Ik deel jouw zorg tweeledig. Inhoudelijk ivm de eindigheid van fosfor, en politiek heb ik ook zorg over het feit dat er geen 'draagvlak' voor fosfor projecten lijkt te zijn. Dit onderwerp staat gek genoeg niet eens op de politieke agenda.
Gelukkig zijn er voldoende medestanders. Zo is bijvoorbeeld Olaf van Kooten (prof aan de WU) ook erg begaan met dit onderwerp. Stuur me anders even een e-mail, dan kunnen we bekijken of we gezamenlijk iets kunnen doen.