Miljarden voor topsectoren leiden niet tot innovatie (FD vrijdag 28 juli 2017)

Lees om te beginnen onderstaand FD artikel.

De paar mensen die mijn blogje volgen kennen mijn opinie natuurlijk. Ik ben geen fan van het topsectoren beleid. Ik heb altijd voorspeld dat er geen extra innovatie (nieuwe bedrijven, extra banen, etc.) zou komen uit dit beleid dat 6 jaar geleden is uitgerold in Nederland. Deze ochtend schrijft ook het FD daar (eindelijk!) over.

“als we lang geleden gevraagd hadden wat mensen nodig hadden, dan zouden we betere paarden als antwoord gekregen hebben”. “Maar goed dat outsiders -en niet Kodak- met de digitale camera ontwikkeling doorgegaan zijn”. “Hoe doet Microsoft het op tablets en smartphones”. “Waar is Nokia?”. etc.

De gedachte van onze overheid om aan kennisinstellingen en aan de usuals suspects (lees de klassieke multinationals) te vragen wat de ‘innovatie’ behoeftes zijn EN ‘hoe dit dan geregeld moet worden’ is een fundamentele en klassieke fout. Korter kan ik niet zijn. Innovatie komt niet (meer) van multinationals en kwam al niet van kennisinstellingen en universiteiten (mijn lompe vraag is daarom : kan iemand mij 5 praktijk voorbeelden noemen van innovatie vanuit TNO of de WUR uit de laatste 5 jaar?)

Neen, innovatie komt van slimme (high-tech) ondernemers, vanuit het MKB, van gepassioneerde uitvinders, van slimme snelle samenwerkingsverbanden. Wil je als overheid -en ik denk dat dat verstandig is!- innovatie stimuleren dan moet je voor ‘veel klein’ gaan en niet voor ‘paar groot’. Je moet generieke (subsidie)programma’s introduceren, en niet van universiteiten verwachten hier een rol in te hebben.

Universiteiten hebben 1 taak : opleiding. Het ‘doen’ van fundamenteel onderzoek heeft namelijk maar 1 functie : het trainen van jong talent om goede onderzoeker te kunnen worden. Ik vind het verwerpelijk dat ‘wij-maatschappij’ vragen aan universiteiten om ook nog eens te gaan innoveren. Ik ben daarom voorstander van het verruimen van de fundamenteel onderzoeksbudgetten via 1ste en 2e geldstroom (uiteraard met regels/randvoorwaarden).

In het agri-foodtech domein is het simpel, hierbij een korte balans:

• Er is een gruwelijk tekort om goed en onafhankelijk voeding en gezondheidsonderzoek te doen. Budgetten zijn er vrijwel niet. En dus goed onderzoek naar bijvoorbeeld groente of fruit consumptie gebeurt niet (meer).
• Er is een gruwelijk tekort aan budgetten om echte nieuwe voedseltechnologie (ik doel dus niet op appjes of nieuwe websites) door de valley of death te trekken. Hiervoor zijn miljoenen nodig die er niet zijn. Dit is overigens vooral praktische innovatieve werktuigbouw en procestechnologie. En voor de goede orde: geen organisatie wilt hier haar handen aan branden.
• Nieuwe machine technologie ontwikkeling gaat hand in hand met applicatie-ontwikkeling. Voor applicatie ontwikkeling heb je een echte fysieke infrastructuur nodig. Plat gezegd pilot-machines, enorm kostbaar kan ik je vertellen, en niet meer aanwezig bij de publieke kennisinfrastructuur. Beste mensen, nieuw-voedsel ontwerpen kan niet via een computer.
• Over de huidige kennisinfrastructuur structuur kan ik ook simpel zijn. TNO voeding is dekfacto opgedoekt (wat ik prima vind), en alleen FBR (het vroegere ATO-DLO) is er nog (waar ik mijn mond over hou). De onderzoeksprogramma’s van FBR (en de partnerende procestechnologische onderdelen van de WU) worden echter via een incrowd (o.a. topsector mannen) georganiseerd. Deze TKI’s zijn niet vraaggestuurd!
• Nederland verdient als transitie en agrifoodproductieland haar geld. Maar laten we niet vergeten dat de technologie-sector (ik noem dit voor het gemakt de GMV leden) hier de enabler voor zijn. Het zijn de machinebouwers in Nederland die dit mogelijk maken.
• Een (top)sector en kennisinfrastructuur zonder kennis en zonder ervaring rondom hightech agrifoodtechnologie, en zonder wil om zich er in te verdiepen, die red het op termijn van tientallen jaren niet. Kennis is vrij beschikbaar, bijna in overvloed. Daar zit niet de bottleneck, neen in het #doen (MKB etc.) daar ligt het risico en de uitdaging.
• Er is helemaal niks mis met samenwerkingen, maar denken in (te) groot en grote programma’s en topsectoren is in de basis gewoon verkeerd denken. Grand designs werken niet.

Het FD artikel al gelezen? Neus nog even door op mijn blog. Hoe het wel moet? Lees maar dit stukje.