Van een inspirerend idee kan ik energie krijgen - cleantech playground van metaboliclab

De laatste maanden zit ik te mopperen. De innovatie-motor lijkt op veel plekken zoveel zand in de motor te hebben gekregen dat deze tot stilstand is gekomen (dank u wel topsectorbeleid, dank u wel banken voor het verkloten van ons economisch bestel).

Bedrijven groot en klein lijken verlamd te zijn door de onzekere toekomst en gaan ipv 'bewegen' juist stilzitten en wachten totdat de storm voorbij geraasd is. Dan hebben we ook te maken met journalisten die niet verder komen dan de diepgang van een guppie, en wel over 'voedselcrisis' praten, maar niet verder komen dan een platte GMO discussie. En tenslotte de Fresco's en de Dijkhuizens van deze wereld die ongenuanceerd blijven beweren dat er simpele oplossingen zijn voor complexe problemen. Forget it.

Landbouw is extractie van componenten uit de bodem, en die bodem die put dus hoe dan ook uit. Dat is heel simpele basis fysica en chemie. Hoe snel hangt een beetje van onze eigen (politieke) keuzes af (die we dus ook niet eens maken), maar we hebben gewoon te maken met een klassiek Tragedy of the Common situatie alleen dan op wereldschaal. Olie raakt op, fosfaat is eindig, we hebben een maximaal aantal hectares landbouwgrond, en er zijn gebieden die te weinig water hebben. Kortom we moeten gaan recyclen. Kortom de onderwerpen waar ik al wat langer over schrijf.

Afgelopen donderdag heb ik het dilemma bij een TV-programma proberen toe te lichten:

1. We laten de wereldbevolking krimpen (hoe zou ik niet weten!) naar 2 tot 4 miljard en gaan over op Organic. Heel duurzaam, en tevens relatief asociaal. Wie mag er blijven leven? Van dit soort vragen wordt ik somber, en ik kan er niks aan doen dat ik dan aan Duitsland '40-'45 moet denken (zie ook foodlog over poep en pies). 
2. We gaan door met intensief, redden het wel om in 2050 9 miljard mensen te voeden, en zien wel wat we doen in 2100 als 'fosfaat' op is en we dus geen kunstmest meer kunnen maken. Dit is inderdaad alsof we met 150 km/hr op een betonnen muur afrijden. Ook geen optie dus lijkt me. 

Complexe problemen kan je niet met een quick fick oplossen. Het 'grootte ontwerp' bedenken is derhalve niet alleen zinloos, maar leidt af van de werkelijke uitdagingen die vooral liggen bij het "DOEN" in de praktijk. Kennis is er in overvloed en is geen beperkende factor meer, maar ondernemers die aan de slag gaan met hun plan, daar lijkt de beperking te liggen. Blijven debatteren leidt af, verlamt en leidt niet tot actie.

Ik zie overigens een paar oplossingsrichtingen (deze lijst is uiteraard niet compleet!) die we in elk geval in de praktijk zouden moeten gaan brengen (en dus moeten gaan DOEN).

1. Het verlengen van de houdbaarheid zodat de derving verlaagd wordt.
2. Het hergebruiken van voedsel zo hoog mogelijk in de kringloop (biocascadering).
3. Het sluiten van onze 'poep-kringloop' zodat we het lekken van kostbaar fosfaat naar de zee stoppen. Natuurlijk niet alleen poep, maar dat is echt een belangrijk begin.

En dan plotseling op deze zondagochtend -en tevens dus de aanleiding van dit schrijfsel- zie ik een linkje van Joost Reus op Facbook over het plan Cleantech-playground. Een plan uit Amsterdam Noord waarin men probeert een soort van biosphere-2 te maken alleen iets praktischer en waarschijnlijk ook goedkoper en daarmee haalbaarder. Mijn eerste reactie was 'goh daar hebben we weer een architect en een dromer zonder technologische kennis', maar deze eerste gedachte van mij is niet gepast. Dit project kom op mij over als 'grondig' en weldoordacht. 

Cleantech Playground (Amsterdam) from Wouter de Heij

Waarom ik uiteindelijk toch wel erg blij wordt van dit soort plannen? Omdat ik denk dat metaboliclab het gaat 'doen'. Ik hoop het. Gewoon de kringloop maximaal proberen te sluiten. Op zichzelf niet uniek, er zijn wereldwijd veel communities die dat doen, maar ik denk dat dit plan zo midden in de stad Amsterdam belangrijk kan gaan zijn om ook de bewustwording rondom poep en plas recycling te vergroten. Kortom, toch inspirerend en ik krijg er dus wel energie van! En door te 'doen' leer je uiteindelijk zoveel meer dan achter de computer wat spreadsheets maken. Mijn steun kunnen ze daarom krijgen.

PS de gemeente Almere is vanaf eind jaren 80 op grote schaal gaan experimenteren met duurzame (tijdelijke) wijken. De eer van meest duurzame stad gaat wat mij betreft daarom naar Almere. Wat ik aan dit project in Amsterdam gaaf vind, is dat ze ook aan poep en plas recycling doen. En dus niet alleen een focus hebben op duurzame energie.

PPS ik hoop dat de stadslandbouw onzin-hype nu ook eens een beetje voorbij is. Ik gun iedereen zijn eigen moestuin, maar ga dat gewoon zelf doen. Heeft niks met landbouw te maken. En het educatieve element dat ook vaak wordt genoemd, dat kan je inbouwen door met klassen gewoon in een bus naar echte boeren toe te gaan.