Over grond ('soil'), plantenfabrieken en hoe digitaal, technologie en eten de toekomst wordt.

Zes weken geleden heb ik versie 4 van mijn powerpoint over duurzaamheid op slideshare gezet. Deze presentatie geeft een overzicht van de grootste 5+3 mondiale uitdagingen. In de komende decennia gaan deze 5+3 uitdagingen het politieke, economische en sociale speelveld bepalen.

De vijf mondiale uitdagingen zijn in mijn ogen:

1. (te) veel mensen op deze aarde. Van vier miljoen mensen 10.000 jaar gelden naar bijna 10 miljard is een sterkere groei dan onze aarde aankan. Dit onderwerp is politiek gezien niet echt bespreekbaar. 
2. Een tekort aan mineralen, vooral fosfaat (kunstmest tekort dus), om mensen te kunnen voeden. Met Tinkebell maakte ik bijna twee jaar gelden een film hierover #safeourchildren. 
3. Olie -nodig voor het agrofood complex- raakt vroeg of laat op. Laat ik het anders formuleren. Het wordt duur door schaarste.
4. Landbouwgrond. Gemiddeld hebben we twee global-hectare per persoon. 
5. Water. En vooral natuurlijk de beschikbaarheid van zoet water. 

Nu denk ik dat de onderwerpen 4 en 5 oplosbaar zijn. Zoet water kunnen we gratis maken met technologie. Dit kost een beetje energie dat klopt, maar die energie gaat vanaf 2020 toch wel gratis zijn. Kortom, hier ligt niet het grootste probleem. En landbouwgrond is zeker nog heel lang nodig -zeker voor westerlingen die veel consumeren, veel vlees eten en ook nog flink verspillen- maar op langere termijn kunnen we 'de lucht in gaan' (dit wordt vertical farming genoemd). 

Neen, een groot tekort aan mineralen -als eerste fosfaat- dat zie ik als een van de grotere problemen. Zeker als we niet mogen praten over geboortebeperking en 'minder mensen op aarde'. Mineralen hangen nu nog samen met vruchtbaarheid van landbouwgrond. Het onderwerp (fertile) soil komt gelukkig steeds hoger op de agenda. Een mooi overzichtsrapport over dit onderwerp is recent verschenen: The Soil Atlas 2015. Dit rapport is geschreven door de Heinrich Böll Foundation (Berlin), en het Institute for Advanced Sustainability Studies (Potsdam). Een aanrader om te lezen.

Soil Atlas 2015 - status overview of Soil in the world from Wouter de Heij

Deze week maakt ondertussen de VPRO een veel reclame op social media voor de Tegenlicht uitzending van vanavond. Ik ben fan van dit programma, en vanavond ga ik zeker kijken. Het onderwerp vanavond bij Tegenlicht is 'digitaal voedsel'. Nu is voedsel 'atomen en moleculen' en zal dit nooit 'bites and bytes' worden, maar ik snap de essentie goed. We migreren immers naar de 6e cyclus van kondratief en een ding is zeker. In de toekomst wordt ons eten nog 'technologischer'. Ik denk dat dit idd zo is. 

De toekomst van ons eetsysteem gaat over vertical farming, over food-printeres, over soylent en andere producten, natuurlijk ook over Beeter van Ojah, AMAP, pascalisatie en PurePulse. Voedsel gemaakt in 'fabrieken' met nieuwe duurzamen (fysische) technologie. Niks geen Ot en Sien landbouw, of alleen maar organic. Maar ook niet old-school groot, groter groots. Verduurzaming gaat over veerkracht (resilience), en technologie zal daarbij alleen maar belangrijker worden. De WUR -klassiek in oud denken- heeft ongelijk. Outsiders maken de toekomst, en olietankers kunnen zinken. Dat leert de geschiedenis ons immers.  

Sustainability and Food – 5 main issues & 3 more topics - Version 4 from Wouter de Heij