Publiek Private Samenwerkingen (PPS) in topsector agrifood: de glazen bol 2/2

Dit artikel is deel twee van de serie "PPS in de topsector agrifood: de glazen bol", mijn advies is om eerst deel 1 te lezen. In deel 1 doe ik namelijk enkele voorspellingen. In dit deel twee ga ik eens wat knopen tellen: "Wat gaat dit betekenen voor TOP en wat hebben we gedaan?" Ik zal eerlijk zijn. Ook wij hebben uiteindelijk een ook PPS ingediend en aan het einde van dit stukje zal ik vertellen waarover deze mogelijke PPS gaat. Nu eerst nog wat algemene overwegingen over het Nederlandse Innovatiebeleid.

Ik heb een heel sterke mening over hoe de kennisinfrastructuur wel zou meten werken. Een samenvatting onder de titel Nederland Innovatieland 3.0 staat al een paar jaar op dit blog. Juist daarom wil ik WEL roomser dan de paus zijn. Een PPS met onze betrokkenheid moet voldoen aan dat Nederland Innovatieland 3.0 pamflet. Dus de uitgangspunten bij een PPS samenwerking met met TNO of DLO zijn:

• de Nederlandse kennisbasis moet er echt op vooruit gaan. Kortom, meer kennis, en geen platforms of re-use (zo heet dat bij de kennisinfrastructuur). En bijvoorkeur dus pre-concurrentiele kennis.
• de kennis -in de vorm van rapporten- moet maximaal in het openbare domein komen. Het mechanisme is simpel, betaalt door de overheid betekent dat de resultaten volledig van de maatschappij zijn. Kortom, #opendata en niks geen IP opbouw (en al helemaal niet bij bedrijven)
• Ik noch mijn partners wens IP te krijgen op ontwikkelingen die bij de kennisinfrastructuur plaatsvinden gedurende de PPS. Dit lijkt me duidelijk.
• ons consortium zal maximaal gaan 'sturen', met nadruk sturen op de de kwaliteit van het onderzoek. Ik vertrouwen de projectmanagement competenties bij het bedrijfsleven meer dan bij de universiteit. Daarvoor hoeft de overheid wat mij betreft dus geen budget vrij te maken. Dus DLO en TNO gaat onderzoek uitvoeren (in het laboratorium dus!) en vervullen geen managementtaken of communicatie activiteiten. 
• De essentie van een PPS moet zijn "vernieuwing gaan DOEN" en echt nieuw onderzoek uitvoeren (vooral geldt dit dus voor de DOE activiteiten bij de kennisinstellingen die worden 'ingehuurd'). En of iets nieuw is of niet, dat kan alleen worden beoordeeld als de kennis ook 100% wordt geopenbaard. Vandaar dus mijn uitgangspunt nummer 2.

en voor de rest dus de overige punten die al staat in het Nederland Innovatieland 3.0 pamflet.

Juiste vanwege deze uitgangspunten en NLI 3.0 heb ik ook nog wat ongevraagd advies voor alle betrokken actoren:

• de inhoud van PSS voorstellen moeten 100% openbaar worden. De overheid betaalt immers 50% en het gaat om fundamenteel of pre-concurratief onderzoek.
• een bredere onderzoekscommissie moet worden geïmplementeerd die -met publieke component via de 'crowed'- projecten selecteert. Experts geven dus alleen hun opinie, en het publiek 'kiest' uiteindelijk.
• alle opgeleverde resultaten gedurende de PPS (inclusief ruwe data) betaalt via de maatschappelijke middelen worden geopenbaard. Rapporten worden dus op internet gezet
• er komt een verbod voor de kennisinstellingen op het nemen van IP (octrooien) via inzet van publieke middelen. Gooi dus IP in de openbare ruimte en voorkom dat er blokkades-tot-gebruik worden gecreerd.Participerende privaten partijen die een octrooi aanvragen gedurende een PPS kunnen een controle verwachten achteraf om te bekijken of alles 'klopt' en of er geen site letters zijn. Openbaar veilen mag ook.

Samengevat is mij advies aan alle serieuze journalsiten in Nedeland: hou dit in de gaten, en ga maar eens diep wroeten. "het riekt niet helemaal fris". De old-boys netwerken zijn nog (te) sterk. Niks geen openheid, niks geen gelijkheid, niks geen nette heldere eigendomsinstructies. 

Dan ons voorstel. In Nederland lopen een x-aantal voedselverwerkers en machinebouwers op het gebied van mild conserveren 2-3 jaar voor op de huidige kennisinfrastructuur in Nederland. De drie belangrijkste technieken -Pascalisatie, AMAP en PurePulse- zijn inmiddels industrieel toegepast na vele jaren van onderzoek. De technologieën zijn opgeschaald en geïmplementeerd, voedselproducten zijn ontwikkeld en niet onsuccesvol in de markt gezet. Wageningen-UR loopt op kennis en praktijkervaring achter, maar heeft tevens ook projecten lopen die de achterhoede moet 'helpen' de voorhoede in te halen. Dit vind ik zelf ongelofelijk fout. Als een private sector al voorop loopt, dan moet een semi-overheidsorganisatie zicht terugtrekken; kortom het advies opvolgen van Cie Cohen uit 1998. Toch hebben al deze bedrijven nog vragen. Vragen die te maken hebben met wetgeving (wel of niet Novel Food), die te maken hebben met het verder valideren. Vooral lopen deze bedrijven aan tegen het feit dat ze als voorhoede ondernemers onder een vergrootglas worden gelegt door overheden (denk aan voedselwaarde autoriteiten). Ik hou een mogelijke PPS in de gaten. Het kan niet zo zijn dat DLO middelen worden ingezet om achterhoede spelers financieel of via kennis te helpen. Dit lijkt heel erg op de bonen-professor case (link1 en link2).

Ik heb de laatste maanden de indruk dat TNO veel netter dan DLO/WUR omgaat met haar basisfinanciering. De zg kennisbasis die TNO krijgt van het ministerie mag nooit ingezet worden als matchingsgeld. Deze moeten worden ingezet om de algemene kennisbasis in Nederland te vergroten. Hierbij richt het onderzoek zich bewust op lange termijn en nooit op praktische toepassingen cq onderhandse gunningen. TNO heeft hiervoor speciale programma directeuren die onafhankelijk van de belangen van de lijnmanagers op toezien. Deze programma directeuren hebben een vijf jaar focus en werken met jaarbudgetten. TNO heeft op dit moment een razend interessante analyse techniek in ontwikkeling: Mass Sequencing. Met deze analysetechniek is het mogelijk om van een monster (water, lucht, swap of voedselproduct) in een korte tijd, heel snel dus, te bepalen welke micro-organismen er allemaal inzitten en hoeveel. Hierbij wordt gebruik gemaakt van genomics (DNA analyses etc.). Met deze Mass Sequencing kunnen wij (= het consortium dat werkt aan AMAP, Pascalisatie en PurePulse) validaties gaan uitvoeren rondom stress geïnduceerde fenomenen waar we eigenlijk nog te weinig van weten. Via deze constructie kan TNO werken aan de doorontwikkeling van Mass Sequencing (en hebben ze illustrerende praktijk voorbeelden om hun nieuwe technologie mee te illustreren en valideren) en kan ons consortium met de nieuwste analysetechniek heel precies gaan kijken naar de effecten van mild conserveren Tenminste …. als dit voorstel wordt goedgekeurd. We weten het niet van de mensen van DLO mogen -ondanks dat we in competitie zitten- ons voorstel beoordelen. Foute politiek dus! Wij hebben niks te verbergen.

Samengevat is mij advies -nou ja eigenlijk een verzoek- willen serieuze journalisten van Nederland over onze schouders gaan meekijken? Kortom, gaat DLO op het gebied van mild conserveren geen scheve schaatst rijden? En ook ik wil niet dat TOP een scheve schaatst gaat rijden. Kom maar kijken!

PS mijn adviezen staan al gratis een paar jaar op internet: Nederland Innovatieland 3.0. Deze pagina is tot stand gekomen na maanden onderzoek, discussie en debat o.a. op Community of Talents (#CoT).