Over Negerzaad, Superfoods en Powerhouse Fruits and Vegetables (PFV) – lekker blijven consumeren kan niet echt kwaad.

Voeding en gezondheid is hotter dan hot op dit moment. Mainstream media waaronder #Volkskrant en #NRC maar ook televisie publiceren het ene na het andere artikel of programma. Spijtig genoeg zit er niet altijd veel journalistieke kwaliteit tussen, maar tegelijkertijd ben ik tevreden met elke aandacht die het onderwerp krijgt. #softpaleo krijgt steeds mee positieve aandacht (al blijft het natuurlijk leuk om vliegen af te vangen of het te bestempelen als trends) en dat is een goede zaak. Het voedingscentrum (en dus ook de gezondheidsraad) lopen naar mijn idee immers een beetje achter. De hype van het laatste jaar is natuurlijk superfoods. Hoog-geconcentreerde producten waar niks mis mee mis, een prima aanvulling op een gezond voedingspatroon, maar als je slecht eet word je niet gezonder door wat extra chia-zaad te consumeren.



De Keuringsdienst van Waarde heeft inmiddels twee uitzendingen gemaakt over het onderwerp. Goede TV gaat niet voor de inhoud, maar voor de kijkcijfers. Aan de uitzending van afgelopen week  hebben we als TOP meegewerkt. Uit de foodies hoek kwam kritiek, die ik in grote mate wel snap. Waarom allerlei zaden – in de recente uitzending ging het over negerzaad – belachelijk maken terwijl de werkelijke ongezondheid zit in suikerhoudende, te zoute pakjes en zakjes producten van big-food. Waarom dan wel aandacht geven aan onschuldige superfoods? Ik kan me wel vinden in deze argumenten, en toch was ik trots op onze bijdrage, ook nu achteraf. Wat deze uitzending namelijk illustreerde is hoe slimme marketing, inzet van betaalde bloggers (indirecte reclame), infiltratie via een groep consumenten die ‘gezondheid en voeding’ leuk vinden, kan leiden tot het hypen van nieuwe producten. Je zou kunnen zeggen voedselinnovatie anno 2015. Vooral de "naïviteit" van vele gepassioneerde consumenten in combinatie met reclame via betaalde bloggers zorgt botweg voor extra verkoop.

De publieke omroep is al lang niet meer waardevrij en is in de praktijk net zo afhankelijk van reclame-inkomsten als RTL. Kranten zijn meer en meer advertentie platforms en de kleine bloggers moeten echt ook een boterham verdienen. Naïef om te denken dat die sympathieke foodies dus altijd maar de waarheid spreken. In Amerika is de foodbabe inmiddels een beroemdheid, maar ik veronderstel dat ook deze dame een gezond business model heeft. Begrijp me niet verkeerd, van mij mag dat. Ikzelf ben immers ook ondernemer. Maar wie denkt dat blogjes daarmee waardevrij en onafhankelijk zijn heeft boter op zijn hoofd. Voor de helderheid: dit blog is gratis, bevat geen advertenties, en ik heb en zal me nooit laten betalen voor een artikeltje hier op F4I. Ondanks mijn wetenschappelijke achtergrond blijft ik echter het liefste het jochie dat vertelt dat de keizer in zijn nakie staat. “Hoe meer ik weet, hoe meer ik me realiseer dat ik nog veel meer niet weet,” schreef ik recent niet voor niets.

Terug naar superfoods. Negerzaad pluggen is gewoon een mooie praktijkcase. Niemand van mijn team zal met een serieuze toon beweren deze ‘superfood’ te moeten gaan consumeren. Ik heb eigenlijk geen zin om hier heel veel meer woorden aan vuil te maken. Wat ik denk wat gezonde voeding is, staat hier, en meer consumptie van superfoods ten koste van consumptie van brood, coca-cola of chips is alleen maar aan te bevelen.

Maar wat zijn superfoods nu eigenlijk? Je zou kunnen zeggen dat het producten zijn met een hoge concentratie aan bioactive componenten en mineralen per 100kcal aan energie. Ik schrijf bewust "per eenheid energie" en niet "per eenheid massa”. Groente bijvoorbeeld bevat heel veel water, maar de droge stof die er verder nog wel in zit is meestal heel erg gezond. Een gedroogde pruim is echter ook een grote suikerbom aangezien het water is verdampt, te veel gedroogde pruimen eten is daarom niet verstandig. Kortom, “gezondheid per kcal” is een veel betere maatstaf. In Amerika heeft CDC (overheid, een soort van RIVM) recent een wetenschappelijk artikel gepubliceerd en geprobeerd om met een definitie te komen van wat ze Powerhouse Fruits and Vegetables (PFV) noemen. Ik voel wel wat voor die aanpak. Een PFV moet meer dan 10 scoren om op de lijst te komen en hun top 50 staat hieronder.

Ik denk te voorspellen waar de volgende foodies discussie over zou kunnen gaan: “nutriënten denken is onverstandig, het gaat om de matrix, voeding is meer dan stofjes denken”. Ja, dat klopt. Ons lichaam is een complex adaptief systeem (CAS). Veel inputs, veel reactie en complexiteiten. We staan aan de vooravond van een beter begrip van epigenitica (hoe onze omgeving gen-expressie beïnvloedt). Voedingspatronen en lifestyle gaan hand in hand en soms heb je gewoon pech met een slecht genenpakket. Het aloude advies van Tiny blijft daarom ook voor superfoods of PFN gelden “er bestaan geen gezonde of ongezonde voedingsproducten, wel gezonde of ongezonde voedingspatronen”. Mijn generieke advies blijft daarom: het #softpaleo voedingspatroon, eet vooral veel kleur. In aanvulling daarop dus zoals ik hierboven al schreef: "niks mis met consumptie van PFV of andere superfoods als onderdeel van een gezond voedingspatroon".



Reacties

Populaire posts van deze blog

In het Zonnetje gezet: Het gelijk (in mijn ogen) van Katans mening rondom voedingswetenschappen.

Ons eigen poep en pies kan onze wereld redden!

Technologie is de volgende stap in onze evolutie - Hoe Darwin en Technologie gekoppeld zijn